Parkinson

De meest voorkomende problemen bij Parkinson doen zich voor op het gebied van de spraak. De verstaanbaarheid vermindert door onder andere een afname van de luidheid en stemkwaliteit, een afname van de articulatiebewegingen en een toename van het spreektempo. Oorzaak hiervan is vaak een te hoge spierspanning (spierstijfheid). De patiënt heeft zelf niet altijd door dat zijn spraak slechter wordt.

Behandeling

De behandeling bestaat over het algemeen uit Pitch Limiting Voice Treatment (PLVT). Bij deze therapie wordt geprobeerd de invloed van de te hoge spierspanning op het spreken te verminderen door middel van ‘luid en laag’ spreken. Bij de therapie wordt gebruikt gemaakt van de app PLVT die de parkinsonpatiënt ook thuis op telefoon of tablet kan installeren, zodat er ook in de thuissituatie correct geoefend kan worden.

De behandeling is kortdurend en intensief. In een periode van 4 tot 8 weken wordt gewerkt aan het verbeteren van de verstaanbaarheid. Daarna stopt de logopedische behandeling enkele maanden. Tijdens een afgesproken controle wordt na verloop van tijd beoordeeld of uw spreken op niveau is gebleven of dat u opnieuw een korte training nodig heeft.

Bij slikproblemen kan het zijn dat er een druppeltje of een kruimeltje kan overlopen in de luchtpijp, met hoesten als gevolg. Slikproblemen in dunne dranken (koffie of thee) komen vaak voor, omdat deze dranken snel doorlopen richting de keel. Soms verslikt iemand zich voornamelijk in het laatste slokje. Slikproblemen kunnen ook voorkomen bij vaste voeding (zoals vlees). Dit heeft vaak te maken met het kauwen. Door te weinig of te kleine kauwbewegingen kan het lastig zijn om vaste voeding net zo goed te kauwen als vroeger.

Slikproblemen maken dat mensen niet meer lekker en gemakkelijk eten, wat gewichtsverlies of het mijden van eten in gezelschap tot gevolg kan hebben. Een logopedist kan helpen bij slikproblemen door te onderzoeken waar het precies mis gaat en wat er aangepast kan worden.

Behandeling

De behandeling van eet- en drinkproblemen gebeurt individueel. Door de complexiteit van de problemen is het niet mogelijk om een standaardoplossing toe te passen. Een goede zit- en hoofdhouding komen vrijwel altijd aan bod. De duur van de therapie is over het algemeen beperkt.

Indien er sprake is van gewichtsverlies, zult u worden doorgestuurd naar diëtist. De diëtist kan in overleg met de logopedist de samenstelling en voedingswaarde van uw maaltijden aanpassen.

Speekselverlies is een veel voorkomend probleem bij de patiënten met de ziekte van Parkinson.

Mensen met de ziekte van Parkinson maken evenveel speeksel aan als iedereen, maar slikken minder vaak automatisch hun speeksel door. Hierdoor blijft er meer speeksel achter in de mond. In combinatie met een voorovergebogen houding en minder beweging in het gezicht en de lippen kan dit leiden tot speekselverlies

Behandeling

Een logopedist kan kijken wanneer speekselverlies het meest voorkomt en advies geven om het speekselverlies te verminderen. De resultaten zijn, zeker in de latere fasen van de ziekte, nog wisselend. Als logopedie onvoldoende effect heeft kan er door de neuroloog worden gekeken naar andere oplossingen zoals medicijnen om de speekselproductie te verminderen of de speekselklieren injecteren met botuline toxine.

Communiceren is een complexe vaardigheid die in een hoog tempo verloopt. Verstaanbaar spreken en goed kunnen horen zijn erg belangrijk, maar er is meer. Er zijn vaak meerdere personen bij een gesprek betrokken, onderwerpen wisselen elkaar snel af en de rol van spreker en luisteraar wisselt voortdurend. In een latere fase van de ziekte kunt u problemen krijgen met het volgen en voeren van gespreken. De problemen zijn wisselend in ernst en situatiegebonden.

Behandeling

Als er zich problemen in de communicatie voordoen zal de logopedist een analyse maken van de problemen en situaties. Met oefeningen en adviezen kan dan geprobeerd worden om deze problemen te verminderen.

Als verstaanbaar spreken onvoldoende mogelijk is, kan het gebruik van communicatiehulpmiddelen een oplossing zijn. De logopedist kan met u de mogelijkheden doorspreken.